ΠΩΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΝΤΑΙ ΝΟΜΙΚΑ ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΜΕ ΔΙΑΝΟΗΤΙΚΗ Η’ ΨΥΧΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ;
Πώς προστατεύονται νομικά οι ενήλικοι όταν, για λόγους που αφορούν ιδίως στην ψυχική ή διανοητική τους υγεία, στερούνται την ικανότητα να φροντίσουν τον εαυτό τους και να επιμεληθούν των προσωπικών ή περιουσιακών υποθέσεών τους; Πώς θα ενεργήσει η οικογένεια προσώπων με παθήσεις, ψυχικές ή πνευματικές, που επηρεάζουν την ικανότητά τους να λαμβάνουν αποφάσεις και να δρουν αυτόνομα;
Ο Νόμος προβλέπει τον θεσμό της δικαστικής συμπαράστασης, δηλαδή την ανάθεση της εξουσίας διαχείρισης των προσωπικών και περιουσιακών υποθέσεων του πάσχοντος σε άλλο πρόσωπο, το οποίο οφείλει να ενεργεί αποκλειστικά προς το συμφέρον του συμπαραστατέου. Αναλόγως της έκτασης και του είδους της εξουσίας που ανατίθεται στο δικαστικό συμπαραστάτη για τη διαχείριση των υποθέσεων του υπό συμπαράσταση προσώπου, η δικαστική συμπαράσταση διακρίνεται σε πλήρη ή μερική (με κριτήριο το αν αφορά στο σύνολο ή μέρος των υποθέσεων του ατόμου) και σε στερητική ή επικουρική (με κριτήριο το αν το υπό συμπαράσταση και πάσχον πρόσωπο συμπράττει με τον δικαστικό συμπαραστάτη ή αν ο δικαστικός συμπαραστάτης τον υποκαθιστά πλήρως).
Για τη θέση ενός προσώπου σε δικαστική συμπαράσταση αρμόδιο να αποφασίσει είναι το Μονομελές Πρωτοδικείο του τόπου κατοικίας ή συνήθους διαμονής του συμπαραστατούμενου (άρθρο 1667 Α.Κ.), το οποίο δικάζει κατά τη διαδικασία της Εκούσιας δικαιοδοσίας (άρθρα 739 και 740 Κ.Πολ.Δ). Την υποβολή σε δικαστική συμπαράσταση μπορούν να ζητήσουν, όπως περιοριστικά αναφέρει ο νόμος, είτε ο σύζυγος, είτε τα τέκνα, είτε οι γονείς του πάσχοντος προσώπου, κοινοποιώντας τη σχετική τους αίτηση στον αρμόδιο Εισαγγελέα και την αρμόδια κοινωνική υπηρεσία. Σε περίπτωση που λοιπά οικεία πρόσωπα (λ.χ. αδέλφια, ή άλλα φιλικά πρόσωπα) ενδιαφέρονται να προστατεύσουν τον πάσχοντα και συμπαραστατέο, θα πρέπει να ζητήσουν την παρέμβαση του Εισαγγελέα, μέσω του οποίου θα υποβάλλουν τη σχετική αίτηση.
Η αίτηση για τη θέση σε δικαστική συμπαράσταση κοινοποιείται και στην αρμόδια Κοινωνική Υπηρεσία προκειμένου να συνταχθεί η προβλεπόμενη από το άρθρο 1674 ΑΚ έκθεση. Στην περίπτωση της μη υποβολής της έκθεσης της αρμόδιας Κοινωνικής Υπηρεσίας, το Δικαστήριο προχωρά στην ουσιαστική έρευνα της αίτησης χωρίς αυτήν, καθόσον στο άρθρο 19 § 4 του Ν. 2521/1997 ορίζεται ότι, αν η έκθεση, η οποία σε κάθε περίπτωση δεν είναι δεσμευτική, αλλά απλώς συνεκτιμάται, δεν υποβληθεί εμπρόθεσμα, το δικαστήριο δικάζει χωρίς αυτήν και συνεπώς, η παράλειψη προσαγωγής της δε δημιουργεί τυπικό απαράδεκτο για τη συζήτηση της υπόθεσης και την έκδοση σχετικής απόφασης.
Η διαδικασία για τη θέση ενός προσώπου σε δικαστική συμπαράσταση δεν είναι σήμερα ιδιαιτέρως χρονοβόρα, ωστόσο –δεδομένου ότι για την έναρξη του λειτουργήματος του δικαστικού συμπαραστάτη απαιτείται η απόφαση να καταστεί τελεσίδικη, συνήθως στο αίτημα της κυρίας αγωγής σωρεύεται και αίτημα ορισμού προσωρινού δικαστικού συμπαραστάτη που συνοδεύεται από τη στοιχειοθέτηση του κατεπείγοντος χαρακτήρα λόγω του κινδύνου ανεπανόρθωτης βλάβης των συμφερόντων του συμπαραστατέου προσώπου.
Με δεδομένο ότι, προκειμένου το Δικαστήριο να αχθεί σε οριστική δικαστική κρίση, θα πρέπει να προσκομισθούν αποδεικτικά στοιχεία (ιατρικές γνωματεύσεις αρμόδιων ιατρών, ιατρικές εξετάσεις από δημόσια νοσοκομεία, κ.α.) από τα οποία αβίαστα θα προκύπτει η συνδρομή των ειδικότερων λόγων για τη θέση σε δικαστική συμπαράσταση και τα οποία θα είναι ικανά για το σχηματισμό δικαστικής πεποίθησης, θα πρέπει να δίδεται ιδιαίτερη βαρύτητα στο αποδεικτικό σκέλος της διαδικασίας. Η κατάθεση μάρτυρα στο ακροατήριο, εις επίρρωσιν των αποδεικτικών εγγράφων, λειτουργεί συνήθως επιβοηθητικά της όλης διαδικασίας. Σε περίπτωση που το Δικαστήριο κρίνει ότι -εκ των ενόντων- δεν είναι σε θέση να συνάγει ασφαλή κρίση για τη θέση σε δικαστική συμπαράσταση, θα αναβάλει την έκδοση οριστικής κρίσης και θα ζητήσει τη διενέργεια πραγματογνωμοσύνης.
Εφόσον το Δικαστήριο δεχθεί ότι πράγματι συντρέχουν οι ειδικότεροι λόγοι που επικαλείται ο αιτών, ο πάσχων θα κηρυχθεί υπό δικαστική συμπαράσταση, θα ορισθεί δικαστικός συμπαραστάτης και εποπτικό συμβούλιο το οποίο θα απαρτίζεται από 3 έως 5 άτομα. Το διατακτικό της απόφασης καταχωρείται εν περιλήψει σε ειδικό βιβλίο που τηρείται στην Γραμματεία κάθε Πρωτοδικείου. Η καταχώρηση γίνεται αλφαβητικά βάσει του επωνύμου του υπό συμπαράσταση προσώπου.
Για περισσότερες πληροφορίες παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας.